Ailesi Sultan 1 Haziran 1826’da doğdu. Annesi Zernigar Hanım doğumdan kısa bir süre sonra öldü. II. Mahmud, yeni doğan çocuğuna Adile lakabına istinaden Adile adını vermiştir. Doğumu için yapılan harcamaların listesi Topkapı Sarayı Arşivi’nde (Ceyb-i Hümâyun Defteri =) bulunmaktadır.
On üç yaşında iken babası vefat edince, ağabeyi Sultan Abdülmecid onun eğitim ve terbiyesiyle meşgul oldu. Yirmi yaşında Tophane Müşiri (sonradan sırasıyla yüzbaşı-ı derya, serasker ve sadrazam) olan Mehmed Ali Paşa ile evlenmesi uygun görüldü.
Düğünleri 28 Nisan 1845’te yapıldı. Ertesi yılın Şubat ayında bir hafta süren mükemmel bir düğünle evlendiler. Adile Sultan’ın nikah töreni, XIX. 19. yüzyılda Osmanlı sarayında yaşanan en ilginç olaylardan biri olarak tarihe geçti.
evlilik acısı…
Tek çocuğu Hayriye Sultan’ı 1865’te İşkodralı Mustafa Şerîfî Paşazâde İstek Bey ile evlendiren Adile Sultan, 1869’da eşini, kısa bir süre sonra da kızını kaybetti. Nakşibendi tarikatının ileri gelenlerinden Bala Tekkesi reisi Ali Efendi ile evlendi.
Geniş entelektüel çevre
Takvası ve hayırseverliği ile tanınan Adile Sultan’ın Fındıklı’daki sarayı, âlimlerin ve pirlerin sık sık toplanıp sohbet ettikleri, muhtaç ve fakirlerin her zaman başvurdukları bir yer olmuştur.
12 Şubat 1899’da burada öldü; Eyüp’teki Hüsrev Paşa Türbesi’nde eşi Mehmed Ali Paşa’nın yanına defnedildi. 1851-1892 ortalarında kurduğu on dört vakfın vakfiyeleri İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’ndedir.
Dini temalı edebiyat
Adile Sultan’ın şiirlerinin çoğu dini-tasavvufi bir nitelik taşır. Münâcât, na’t, mersiye, Ehl-i beyt ve sahabe ile tarikat kurucularının kasidelerinden oluşan bu şiirlerinin yanı sıra babası, eşi, kızı ve kardeşleri için yazdığı şiirleri de şiirlerinde geniş yer tutar. onun divanı.
Adile Sultan’ın düğününü gösteren bir gravür
Şiirlerinde prozodi hataları
Kendisinden önce vefat etmiş hanedan mensupları için yazdığı “Tahassürnâme” ve “İftirakname” gibi şiirlerinde güzel bölümler bulunsa da diğer Osmanlı kadın şairleriyle karşılaştırıldığında çok başarılı bir şair olduğu söylenemez. Fıtnat Hanım ve Leylâ Hanım gibi şairler. Şiirlerinde kafiye bozuklukları ve vezin hataları da dikkat çekicidir.
